ضرورت بازنگری در ساختار گزینش دانشجو و نقش محوری دادن به دانشگاه‌ها

حسین سلیمی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه برای ورود به دانشگاه ها و رشته های برتر چاره ای جز برگزاری کنکور وجود ندارد، اظهار کرد: به دلیل وجود استدالال کلیشه ای در کشور، رقابت برای ورود به دانشگاه های برتر در کشور ما بسیار بالاست؛ به همین جهت برای پذیرش دانشجو در این دانشگاه ها و به ویژه رشته های برتر چاره ای جز برگزاری کنکور نداریم. همچنان که در بیشتر کشورهای دنیا آزمونی برای پذیرش در دانشگاه های خود دارند؛ اما این آزمون به شیوه کنکور ما برگزار نمی شود؛ بلکه ترکیبی از آزمون های مختلف وجود دارد که از طریق آن دانشجو پذیرش می کنند.

*ناگزیر هستیم به صورت ساختاری اقدام به پذیرش دانشجو کنیم

وی در ادامه تصریح کرد: ما ناگزیر هستیم به صورت ساختاری اقدام به پذیرش دانشجو کنیم. بر این اساس در تمام دوره های آموزشی لازم است نقش دانشگاه ها را در پذیرش دانشجو افزایش دهیم. اگر دانشگاه‌های برتر و اساتید ما در پذیرش دانشجو حضور مستقیم و فعال داشته باشند، بسیاری از مشکلات فعلی برطرف خواهد شد. 

رییس سابق دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه ما باید از الگوی پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه های موفق دنیا استفاده کنیم، یادآور شد: باید بررسی کنیم که این دانشگاه ها چگونه دانشجویان خود را پذیرش می کنند، آیا دانشجویان آنها به روش تست زنی وارد دوره های مختلف می شوند یا اینکه اساتید، دپارتمان و گروه نقش اصلی و محوری دانشجویان را بر عهده می گیرند.

سلیمی همچنین خاطرنشان کرد: ممکن است این موضوع مطرح شود که به دلیل بالا بودن تعداد دانشجو امکان پذیرش از طریق استاد وجود ندارد و این روند باعث عدم سلامت در گزینش دانشجو خواهد شد و این احتمال وجود دارد که اساتید یا دپارتمان بخواهند تیپ خاصی از دانشجویان را انتخاب کنند، در صورتی که این تلقی درست نیست؛ چرا که سازمان سنجش آموزش کشور در انتخاب دانشجو نیز یک سری اساتید مربوطه را دعوت و با استفاه از سامانه ای سئولات را طراحی و ثبت می کند، در نهایت آزمون برگزار و نتایج آن اعلام می شود، دانشگاه های ما نیز می توانند شرایطی را فراهم کنند که داوطلبان پر تعداد بتوانند در آزمون های متفاوتی که توسط دانشگاه ها در چند مرحله برگزار می شود، شرکت کنند و سازمان سنجش خدمات پذیرش این داوطلبان را به دانشگاه های مختلف بدهد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: در شرایط فوق داوطلبان غربالگری می شوند و تا حدود زیادی جلوی رانت در جذب دانشجو گرفته می شود؛ چرا که استادان هیچ دانشگاهی دلشان نمی خواهد دانشجوی ضعیف یا بی‌کیفیت جذب کنند. به نظر من این روش نوعی فعال شدن دانشگاه های برتر و استفاده از پتانسیل این مراکز برای پذیرش دانشجو محسوب می شود؛ به گونه ای که ساختار پذیرش دانشجو در کشور را دگرگون  و جلوی بسیاری از تخلف ها را بگیرد.

*چرا ورود به دانشگاه به یک مسئله سیاسی، رانت و موضوع مورد مناقشه در سطوح بالا تبدیل می شود؟

وی تاکید کرد: باید یکبار برای همیشه این سئوال را از خود بپرسیم که چرا ورود به دانشگاه در کشور ما به یک مسئله سیاسی، رانت و موضوع مورد مناقشه در سطوح بالا تبدیل می شود. من فکر می کنم باید فکری به حال این موضوع بکنیم اینکه چرا در دستگاه های دولتی ما داشتن مدرک تحصیلی به هر قیمتی مزیت تلقی می شود و برای افراد جایگاه اجتماعی ایجاد کند کما اینکه ما در حال حاضر تعداد زیادی فارغ التحصیل با مدرک دکتری داریم که فاقد صلاحیت های اولیه علمی هستند، بنابراین ما باید فکر کنیم که چرا چنین اتفاقاتی در کشور ما می افتد و چرا عده ای برای ورود به دوره دکتری و ارشد می خواهند از مسیرهایی استفاده کنند که حتی در بالاترین سطوح سیاسی کشور مسئله دار می شود. آیا فراموش کردیم مدرک فقط برای نشان دادن صلاحیت های علمی افراد است.

رییس سابق دانشگاه علامه طباطبایی افزود: من در دوران ریاستم در دانشگاه با دانشجویانی در دوره دکتری مواجه شدم که برای کسب نمره در هر درسی جداگانه از فشارها و لابی گری های مختلف استفاده می‌کردند تا نمره بگیرند و در دوره پایان نامه نیز این لابی گری ها ادامه دارد تا پایان نامه خود را دفاع کنند. با این وضعیت، مدرک توسط دانشجویانی گرفته می شود که صلاحیت های اولیه را ندارند اما به عنوان دکتری به جامعه معرفی می شوند.

به گفته وی، باید گفت مگر شخصیت های بزرگ تاثیرگذار سیاسی و اداری جهان همه مدرک تحصیلی دکتری کسب کردند یا اینکه مدرکشان در وضعیت آنها تاثیرگذار بوده است و کدام یک از رهبران تاثیرگذار جهان به عنوان دکتر شناخته می شوند. بنابراین برای اینکه از این وضعیت گذر کنیم، باید تاملی دوباره در باره نقش دانشگاه ها، مدرک تحصیلی و جایگاه فارغ التحصیلان دانشگاهی داشته باشیم.

رییس سابق دانشگاه علامه طباطبایی افزود: متاسفانه در کشور ما در سطحی که مدرک نباید مهم باشد آنقدر مهم تلقی می شود که مناقشه سیاسی در می افتد ولی در موقعیتی دیگر که باید مهم باشد، اهمیتی داده نمی شود. مثلا در دوره های کارشناسی بدنه دولتی ما، آموزش رشته های تخصصی در حوزه های مختلف رها شده است؛ به طور مثال یک دوره ای در وزارت علوم می خواستند کارشناس بین المللی جذب کنند اما رشته روابط بین الملل تخصصی محسوب نمی شد؛ به طوریکه دانشجویی که کارشناسی ارشد روابط بین الملل داشت نمی توانست در رشته فوق آزمون بدهد. چون لیست مورد قبول مدراک برای ۳۰ سال پیش بود یا در بسیاری از استانداری های کشور کارشناسان علوم سیاسی یا کارشناسان مدیریت دولتی پذیرفته نمی شوند.

سلیمی خاطرنشان کرد: برای رفع معضلات فوق دو راهکار داریم اول اینکه باید در مورد مدرک و جایگاهش در ساختار کشور بیندیشیم؛ به طوریکه بازاندیشی اساسی در ساختار گزینش دانشجو و نقش محوری دادن به دانشگاه های بزرگ کشور در پذیرش دانشجو صورت بگیرد، دوم باید در خصوص جایگاه، ساختار و تاثیر مدرک تحصیلی در برخورداری از مناصب اداری و جایگاه های سیاسی بازاندیشی کنیم و در نهایت راه حل های بنیادی برای تدوین کنیم.

انتهای پیام